گوش دادن فعال + علائم کلامی و غیر کلامی گوش دادن فعال

گوش دادن فعال مهارتی است که می‌توان آن را با تمرین کسب کرد و توسعه داد. بااین‌حال، تسلط بر گوش دادن فعال دشوار است و بنابراین توسعه آن زمان و صبر می‌خواهد.

منظور از گوش دادن فعال چیست؟

منظور از گوش دادن فعال، همان‌طور که از نامش مشخص است، فعالانه گوش دادن است. یعنی به‌طور کامل بر آنچه گفته می‌شود تمرکز کنیم تا این‌که فقط پیام گوینده را “منفعلانه” بشنویم. گوش دادن فعال شامل گوش دادن با تمام حواس است. علاوه بر توجه کامل به گوینده، مهم است که “شنونده فعال” نیز در حال گوش دادن باشد، در غیر این صورت ممکن است گوینده به این نتیجه برسد که آنچه در مورد آن صحبت می‌کنند برای شنونده جالب نیست.

با استفاده از پیام‌های شفاهی و غیرکلامی مانند حفظ تماس چشمی، تکان دادن سر و لبخند زدن، موافقت با گفتن “بله” یا به سادگی “امممم” گفتن برای تشویق به ادامه، می‌توان علاقه‌مندی را به گوینده منتقل کرد. با ارائه این “بازخورد”، شخص صحبت کننده معمولاً احساس راحتی بیشتری می‌کند و بنابراین راحت‌تر، صریح و صادقانه ارتباط برقرار می‌کند.

گوش دادن اساسی‌ترین جزء مهارت‌های ارتباطی بین فردی است.

گوش دادن چیزی نیست که فقط اتفاق می‌افتد (یعنی شنیدن)، گوش دادن یک فرایند فعال است که در آن تصمیم آگاهانه‌ای برای گوش دادن و درک پیام‌های گوینده گرفته می‌شود. شنوندگان باید بی‌طرف و بدون قضاوت باقی بمانند، این بدان معناست که سعی کنید جبهه نسبت به طرف مقابل نگیرید یا نظرات خود را اعلام نکنید، به‌ویژه در اوایل مکالمه. گوش دادن فعال نیز در مورد صبر است – مکث‌ها و دوره‌های کوتاه سکوت باید پذیرفته شود.

هر بار که چند ثانیه سکوت وجود دارد، شنوندگان نباید وسوسه شوند که با سؤالات یا نظرات وارد شوند. گوش دادن فعال شامل این است که به‌طرف مقابل فرصت دهید تا افکار و احساسات خود را بررسی کند، بنابراین باید برای آن‌وقت کافی در نظر گرفت. گوش دادن فعال نه‌تنها به معنای تمرکز کامل بر گوینده است، بلکه نشان دادن فعال نشانه‌های کلامی و غیرکلامی گوش دادن را نیز نشان می‌دهد.

عموماً سخنرانان می‌خواهند شنوندگان با پاسخ مناسب به آنچه می‌گویند، “گوش دادن فعال” را نشان دهند. پاسخ‌های مناسب برای گوش دادن می‌تواند هم شفاهی و هم غیرکلامی باشد که نمونه‌های آن در زیر ذکرشده است:

علائم گوش دادن فعال

علائم غیرکلامی گوش دادن فعال

این‌یک لیست عمومی از علائم غیرکلامی گوش دادن است، به‌عبارت‌دیگر افرادی که گوش می‌دهند احتمالاً حداقل برخی از این علائم را نشان می‌دهند. بااین‌حال، این علائم ممکن است در همه شرایط و در همه فرهنگ‌ها مناسب نباشد.

لبخند

از لبخندهای کوچک می‌توان برای نشان دادن توجه شنونده به آنچه گفته می‌شود یا به‌عنوان راهی برای موافقت یا خوشحال شدن از پیام‌های دریافتی استفاده کرد. همراه با تکان دادن سر، لبخندها می‌توانند در تأیید گوش دادن و درک پیام‌ها قوی باشند.

ارتباط چشمی

طبیعی است و معمولاً تشویق‌کننده است که شنونده به گوینده نگاه کند. بااین‌حال، تماس چشمی می‌تواند ترسناک باشد، به‌ویژه برای گویندهای خجالتی‌تر – اندازه‌گیری میزان تماس چشمی برای هر موقعیتی مناسب. تماس چشمی را با لبخند و سایر پیام‌های غیرکلامی ترکیب کنید تا گوینده را تشویق کنید.

حالت بدن

وضعیت می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد فرستنده و گیرنده در تعاملات بین فردی بیان کند. شنونده در حالت نشسته تمایل دارد کمی به جلو یا پهلو خم شود. علائم دیگر گوش دادن فعال ممکن است شامل کمی کج شدن سر یا قرار دادن سر روی یکدست باشد.

آینه‌کاری

بازتاب خودکار هرگونه حالت چهره که توسط گوینده استفاده می‌شود می‌تواند نشانه گوش دادن دقیق باشد. این عبارات تأملی می‌تواند به ابراز همدردی و همدلی در موقعیت‌های احساسی بیشتر کمک کند. تلاش برای تقلید آگاهانه حالات صورت (یعنی بازتاب خودکار عبارات) نشانه بی‌توجهی نیست.

حواس‌پرتی

شنونده فعال حواسش پرت نمی‌شود و بنابراین از لرزش، نگاه کردن به ساعت، بازی با موهای خود یا چیدن ناخن‌های خود خودداری می‌کند.

علائم شفاهی گوش دادن فعال

تقویت مثبت

اگرچه علامت قوی توجه است، اما هنگام استفاده از تقویت کلامی مثبت باید احتیاط کرد. اگرچه برخی از کلمات مثبت تشویقی ممکن است برای گوینده مفید باشد، اما شنونده باید از آن‌ها کم استفاده کند تا ازآنچه گفته می‌شود منحرف نشود یا بر بخش‌هایی از پیام تأکید نکند.

استفاده مکرر و معمولی از کلمات و عبارات، مانند: “بسیار خوب”، “بله” یا “واقعاً” می‌تواند برای گوینده آزاردهنده باشد. معمولاً بهتر است توضیح دهید که چرا با نکته خاصی موافق هستید.

به یادآوردن

ذهن انسان در به خاطر سپردن جزئیات به‌ویژه در هر زمان بسیار بد است. بااین‌حال، به خاطر سپردن چند نکته کلیدی یا حتی نام گوینده می‌تواند به تقویت دریافت و درک پیام‌های ارسال‌شده کمک کند – یعنی گوش دادن با موفقیت انجام‌شده است. به خاطر سپردن جزئیات، ایده‌ها و مفاهیم مکالمات قبلی ثابت می‌کند که موضوع موردتوجه قرارگرفته و احتمالاً گوینده را به ادامه کار تشویق می‌کند. در طول مکالمات طولانی، ممکن است یادداشت‌های بسیار کوتاهی انجام شود تا بعداً هنگام پرسیدن بتواند از آن استفاده کند.

پرسشگری

شنونده می‌تواند با طرح سؤالات مربوطه و یا بیان اظهاراتی که به روشن شدن آنچه گوینده گفته است کمک کند یا نشان دهد که توجه خود را نشان داده است. با پرسیدن سؤالات مربوطه، شنونده همچنین به تقویت علاقه خود به صحبت‌های گوینده کمک می‌کند.

بازتاب

بازتاب یعنی تکرار یا بازنویسی آنچه گوینده برای نشان دادن درک مطلب بیان کرده است. بازتاب مهارت مهمی است که می‌تواند پیام گوینده را تقویت کرده و درک را نشان دهد.

شفاف‌سازی

شفاف‌سازی شامل پرسیدن سؤالات از گوینده است تا اطمینان حاصل شود که پیام صحیح دریافت شده است. شفاف‌سازی معمولاً شامل استفاده از سؤالات باز است که گوینده را قادر می‌سازد تا در صورت لزوم نکات خاصی را گسترش دهد.

خلاصه‌سازی

تکرار خلاصه‌ای ازآنچه که گوینده گفته‌، تکنیکی است که توسط شنونده برای تکرار آنچه در کلمات خود بیان‌شده است استفاده می‌شود. خلاصه‌نویسی شامل گرفتن نکات اصلی پیام دریافتی و تکرار آن‌ها به روشی منطقی و واضح است و به گوینده این فرصت را می‌دهد که در صورت لزوم تصحیح کند.